IV Krakowskie Dni Literatury
Debata pt.: "Literatura i miasto"
Sobota, 11 października 2008, 10:00 – 13:00
Willa Decjusza, ul. 28 lipca 17a, Kraków
Wprowadzenia do debaty „Literatura i miasto”
Związek pomiędzy miastami i literaturą jest niezupełnie oczywisty. Pisarze mogą pisać cokolwiek o czymkolwiek i gdziekolwiek. Wena, natchnienie mogą pochodzić z tysięcy różnych źródeł. W rzeczywistości, jeśli istnieje bezpośredni związek pomiędzy literaturą a miastami, to właśnie miasta są jego bezpośrednimi beneficjentami. Pisarze zafascynowani konkretnym miastem, poświęcający swoją pracę jego historii lub umiejscawiający akcję swoich książek w miastach, tym samym wzbogacają ich obraz. James Joyce i Dublin, Gunter Grass i Gdańsk czy Peter Ackroyd i Londyn to przykłady związków pomiędzy pisarzami a miastami. Relacje te nie mogą być jednak sztucznie wywoływane, muszą się po prostu zdarzyć. Product placement nie jest w tym przypadku właściwą strategią. Kiedy pisarz zacznie myśleć o mieście w którym przebywa jak o swoim własnym i miasto to pojawi się w jego twórczości, niewątpliwie przyczyni się to do wzrostu prestiżu danego ośrodka miejskiego.
Oczywiste jest, że także pisarze mieszkają w miastach. Tadeusz Różewicz we Wrocławiu, Wisława Szymborska i Sławomir Mrożek w Krakowie. Miasta nie tylko mogą, czy wręcz powinny zapewniać kreatywne stypendia rezydenckie, aby przyciągnąć do siebie pisarzy, lecz powinny robić znacznie więcej. Kluczem do osiągnięcia tego celu jest zbudowanie przyjaznej atmosfery dla kreatywnego dążenia która zbliży do miast nie tylko pisarzy, ale także innych ludzi. Ośrodki uniwersyteckie są w szczególnie korzystnej sytuacji. Miasta poprzez działania takie jak przyznawanie nagród literackich, jak robi to Wrocław albo poprzez zachęcanie wydawnictw do aktywnej działalności w tych ośrodkach, wzbogacają obraz miasta. Stwarzając atrakcyjne warunki dla istnienia antykwariatów pomagają w kreowaniu właściwej atmosfery. Wspieranie festiwali literackich pomaga promować miasta w oczach czytelników i pisarzy. Doskonałym przykładem jest festiwal Hay on Wye (www.hay-on-wye.co.uk). Każdego roku w maju, do liczącego zaledwie 1,800 mieszkańców i posiadajacego 30 księgarni walijskiego miasteczka, przybywa około 80,000 osób. Pierwszy tego rodzaju festiwal odbył się w 1988 roku i od tego czasu powiększył się o dwa „siostrzane” festiwale w hiszpańskiej Alhambrze i kolumbijskiej Kartagenie.
Kreowanie takiego obrazu miasta wymaga środków finansowych, wyobraźni i wyczucia ze strony przedstawicieli miast, jak również uświadomienia sobie, że zysk z takich inwestycji nie jest natychmiastowy. Warto jednak czekać, albowiem wysiłek i cierpliwość zostaną nagrodzone!
Krzysztof Bobiński
Uczestnicy debaty:
Paweł Adamowicz – Prezydent Miasta Gdańsk
Artur Becker – pisarz i tłumacz, stypendysta Willi Decjusza w 1998 roku.
Krzysztof Bobiński – publicysta, wiceprezes Fundacji "Unia & Polska".
Jarosław Broda – dyrektor wydziału kultury w Urzędzie Miasta Wrocławia.
Andrej Chadanowicz - poeta, tłumacz poezji i eseista, stypendysta programu „Homines Urbani” w 2006 roku.
Ewa Czeszejko-Sochacka – pełnomocnik prezydenta do spraw przygotowań miasta stołecznego Warszawy do uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016.
Krzysztof Czyżewski – prezes Fundacji Pogranicze i Europejskiej Sieci Centrów Literackich HALMA.
Tanja Dückers – niemiecka poetka i prozaiczka, stypendystka Willi Decjusza w 2004 i 2005 roku.
Zbigniew Fiderowicz – zastępca Prezydenta Miasta Torunia.
Grzegorz Gauden – dyrektor Instytutu Książki.
Danuta Glondys – dyrektor Stowarzyszenia Willa Decjusza.
Paul-Richard Gromnitza – dziennikarz/redaktor, pracuje w Fundacji Współpracy Polsko –Niemieckiej.
Urszula Kropiwiec – dyrektor Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia.
Anna Lemańczyk-Białas – przedstawicielka Szczecińskiej Agencji Artystycznej.
Jacek Majchrowski – Prezydent Miasta Krakowa.
Piotr Marecki – krytyk literacki, dziennikarz, animator kultury, związany z „Krytyką literacką” i „Ha!artem”.
Verena Nolte – koordynuje projekty międzynarodowe dotyczące sztuki i literatury w Literaturhäuser (niemiecka sieć centrów literackich).
Zdzisław Pietrasik - krytyk filmowy i teatralny, dziennikarz, publicysta, szef działu kulturalnego tygodnika "Polityka".
Maja Pflüger – zarządza projektami w Fundacji Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung).
Karolina Rozwód – animator kultury, przedstawicielka Prezydenta Miasta Lublina.
Damijan Sinigoj – członek Europejskiej Sieci Centrów Literackich HALMA, Hostel Situla – Nove Mesto, Słowenia (czekamy na potwierdzenie)
Justyna Sobolewska – dziennikarka działu kulturalnego „Dziennika”.
Bogusław Sonik – poseł do Parlamentu Europejskiego.
Natalka Śniadanko – ukraińska pisarka, dziennikarka, tłumaczka, stypendystka „Homines Urbani” w 2006 roku.
Violetta Trella – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdyni.