Achron z Łoździej

Józef Achron (ur. 13.05.1886 w Łodździejach, zm. 29.04.1943 w Hollywood, Kalifornia) – kompozytor i skrzypek pochodzenia żydowskiego. Pierwszym jego nauczycielem był ojciec – muzyk amator. Występował jako cudowne dziecko w wielu miastach imperium rosyjskiego. W wieku lat 14 rozpoczął studia w konserwatorium w St. Petersburgu pod kierunkiem Leopolda Auera (skrzypce) i Anatolija Ljadowa (kompozycja), które ukończył w 1904 r. W 1911 r. wstąpił do Gesellschaft für Jüdische Volksmusik (Towarzystwo Ludowej Muzyki Żydowskiej) w St. Petersburg. W latach 1916–1918 służył w armii rosyjskiej, zaś po pierwszej wojnie światowej odbył wiele tras koncertowych w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Rosji, dając w tym czasie ponad 1000 występów solowych.  W 1924 roku odbył podróż do Palestyny, która podobnie jak działalność w Towarzystwie Ludowej Muzyki Żydowskiej pobudziła go do tworzenia kompozycji inspirowanych muzyką żydowską. W 1925 roku wyemigrował do USA, najpierw do Chicago, następnie do Nowego Jorku. Początkowo pisał muzykę do spektakli teatralnych wystawianych przez teatry żydowskie, stworzył także pełną oprawę muzyczną do nabożeństwa szabatowego. Także w Nowym Jorku wykładał grę na skrzypcach w Westchester Conservatory. Tu powstał I Koncert skrzypcowy. W 1934 roku przeprowadził się do Los Angeles, gdzie nawiązał kontakty z kręgami emigracyjnymi europejskich intelektualistów, do których należeli: Castelnuovo-Tedesco, Schoenberg, Toch, Zeisl, Mann, Strawiński, Rubinstein czy Heifetz. Zaczął również pisać muzykę filmową, stworzył także II i III Koncert skrzypcowy. Najważniejsze dzieła: Melodia hebrajska, op. 33, na skrzypce i orkiestrę (1911), Hazzan op. 4 na wiolonczelę i orkiestrę (1912), Shir  op. 42 taniec na klarnet i orkiestrę (1917), Dwa pastele op. 44 na skrzypce i orkiestrę (1917), Dusza skrzypiec op. 50 (1920), Suita dziecięca op. 57 na klarnet, 2 skrzypiec, altówkę, wiolonczelę i fortepian (1923–1925), I Koncert skrzypcowy op. 60 (1925), Dwa obrazy z Belshazzar (1931), Golem suita z muzyki do spektaklu teatralnego na trąbkę, waltornię, wiolonczelę i fortepian (1931, 2. wersja na orkiestrę kameralną – 1932), II Koncert skrzypcowy op. 68 (1933), III Koncert skrzypcowy op. 72 (1937), sekstet dęty Kantylacje op. 73 (1938).