Bohdan Osadczuk

Bohdan Osadczuk

Pseud. Berlińczyk, Alexander Korab (ur. 1 sierpnia 1920 w Kołomyi) - ukraiński publicysta i dziennikarz, sowietolog, badacz historii Europy Środkowo-Wschodniej.

Syn Iwana i Franciszki Osadczuków. Dzieciństwo i młodość spędzał na Kielecczyźnie, we wsiach Boszczynek i Przybenice, dokąd jego ojciec został skierowany jako nauczyciel. Uczęszczał do gimnazjum w Pińczowie, skąd został wyrzucony w wyniku szykan na tle narodowościowym. Po wybuchu II wojny światowej przebywał wraz z rodziną w Kazimierzy Wielkiej i Busku-Zdrój. Niemiecką maturę, po kursach przygotowawczych, zdał w okupowanym Krakowie w roku 1941.

Od 1941 studiował w Berlinie historię krajów Europy Wschodniej i Bałkanów, prawo międzynarodowe i języki wschodnie. Pracę dyplomową, o prasie na Ukrainie Zakarpackiej, obronił w 1944 na uniwersytecie w Berlinie. Twierdzi, że podczas wojny utrzymywał kontakty zarówno z przedstawicielami "podziemia ukraińskiego - UPA, jak i polskiego - AL".

Po wojnie pracował krótko dla Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie. Publikował następnie w "Die Neue Zeitung", niemieckojęzycznym dzienniku, założonym przez Amerykanów. W czerwcu 1950 uczestniczył w berlińskim antykomunistycznym Kongresie Wolności Kultury, gdzie poznał Jerzego Giedroycia i Józefa Czapskiego. W wyniku tego spotkania, wespół z Jerzym Prądzyńskim, od czerwca 1952 do stycznia 1953 zaczął wydawać niemieckojęzyczny biuletyn informacyjny: "Stimmen zu Osteuropäischen Fragen" ("Głosy na temat kwestii Europy Wschodniej"), finansowany ze środków Instytutu Literackiego w Paryżu. Od tego czasu współpracował z paryską "Kulturą", pod pseud. "Berlińczyk". Jego korespondencja z Jerzym Giedroyciem ukazała się w tomie: Emigracja ukraińska. Listy 1950-1982 (seria: "Archiwum »Kultury «"; Czytelnik 2005, ISBN 83-07-02981-3).

Doktoryzował się w Wolnym Ukraińskim Uniwersytecie, pisząc pracę o polityce narodowościowej od Lenina do Chruszczowa. Był od 1966 docentem, profesorem i wreszcie prorektorem tego uniwersytetu.

Od lat 50. i 60. był berlińskim dziennikarzem i korespondentem kilku pism: "Baseler Nationalzeitung" i "Neue Zürcher Zeitung" (Szwajcaria, komentator spraw dot. Europy Wschodniej i komunizmu) oraz współpracownikiem: "Der Tagesspiegel", "Műnchener Merkur", "Stuttgarter Nachrichten" i "Kölner Stadtanzeiger". Przez wiele lat występował jako komentator w niemieckim programie telewizyjnym "Internationaler Frühschoppen". Od 1966 r. był profesorem historii najnowszej Europy Wschodniej w Otto-Suhr-Institut na Wolnym Uniwersytecie w Berlinie. Tam m.in. napisał swą pracę habilitacyjną, poświęconą planom Józefa Piłsudskiego, dotyczącym wojny prewencyjnej przeciwko Hitlerowi.

W latach 80. był wydawcą pisma niezależnych intelektualistów ukraińskich na emigracji pt.: "Widnowa".

W 1984 został wyróżniony Nagrodą Przyjaźni i Współpracy "Kultury". Odznaczony m.in. Orderem Orła Białego (3 maja 2001) i Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (30 marca 1994) za zasługi na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego. W 2005 otrzymał tytuł "Człowieka Pogranicza", 8 listopada 2007 Nagrodę im. Jerzego Giedroycia.

13 listopada 2009 w uznaniu dorobku naukowego oraz działań na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego minister Radosław Sikorski nadał mu Odznakę Honorową "Bene Merito".

W 2007 r. ukazała się księga pamiątkowa pt.: Polska. Ukraina. Osadczuk. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Bohdanowi Osadczukowi w 85 rocznicę urodzin (pod red. Bogumiły Berdychowskiej i Oli Hnatiuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2007, ISBN 978-83-227-2625-9).

Zmarł 19 października 2011 roku

Bohdan Osadczuk, Niepodległa Ukraina, Sejny 2006, Fundacja Pogranicze.
Bohdan Osadczuk Ukraina, Polska, świat. Sejny 2000, Fundacja Pogranicze.