Czerwiec 1994 - Pierwsze książki wydane przez Pogranicze

Czerwiec 1994 - Pierwsze książki wydane przez Pogranicze

W 1994 roku ukazały się pierwsze książki wydane przez Wydawnictwo Pogranicze: Koziołek za dwa grosze Grigorija Kanowicza i Boża podszewka Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz. Boża podszewka została wyróżniona nagrodą Fundacji Kultury, a Izabella Cywińska nakręciła na jej podstawie słynny serial telewizyjny. Obie książki ukazały się w ramach serii Biblioteka Krasnogrudy.

Wydawało by się, że po książkach braci Singerów, Rotha i Stryjkowskiego, po powieściach chasydzkich Bubera, Wiesela i Langera, trudno już napisać cokolwiek nowego o niezwykłym kosmosie zrodzonym wśród społeczności żydowskiej Europie Środkowo-Wschodniej. Tymczasem Grigorij Kanowicz w swoich powieściach tworzy świat w przejmująco autentyczny i pełen tylko sobie właściwej mądrości. Ta wielka saga Żydów zamieszkujących wsie i miasteczka dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego z powieści na powieść staje się bardziej fascynująca i niepowtarzalna. Książka zdaniem samego autora jest najlepszą z dotychczas przez niego napisanych. Kanowicz jest pisarzem Jerozolimy Północy - Wilna, które tym razem jest tłem dramatycznych wydarzeń przełomu XIX i XX wieku. Koziołek za dwa grosze nie zawiedzie polskiego czytelnika znającego już Świece na wietrze oraz Łzy i modlitwy głupców.

Krzysztof Czyżewski.

Boża podszewka jest opowieścią o losie niesfornej kobiety ze szlacheckiego zaścianka na Wileńszczyźnie, jej rodzinie oraz wydarzeniach, jakie miały tam miejsce od początku naszego wieku po drugą wojnę światową, Wszystko osnute jest na tle wspomnień matki i moich. A jednak nie wszystko odpowiada prawdzie. Takich Juryszek nie ma na mapie. Jedna z kuzynek po obejrzeniu mojej sztuki Wijuny wyszła zbulwersowana: "Skąd u ciebie takie dziwne skojarzenia? - spytała. Musiałaś to wszystko wymyśleć." Tak więc i Bożą podszewkę w pewnym sensie wymyśliłam. W końcu jest to powieść, a nie pamiętnik. Nie pisałam jej ani z tęsknoty, ani z sentymentu do Wileńszczyzny, ale z fascynacji i miłości do ludzi tam żyjących i w imię tego niech jej będzie wiele przebaczone.

Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz.

Nagroda Literacka Fundacji Kultury w 1993 r.