Trudno nazwać Czesława Miłosza i Josifa Brodskiego poetami emigracyjnymi, nie wyczerpuje to ich twórczości. Ale obaj spędzili dużą część życia w Stanach Zjednoczonych i pisali o osadzeniu w nowym otoczeniu. Ich stosunek do Ameryki był odmienny. Różnił ich moment przybycia do Nowego Świata, miejsce z którego wyjechali. I bagaż, z którym przybyli. Dla Miłosza Ameryka to był kraj wygnania, dla Brodskiego - imperium wolności.
- Irena Grudzińska-Gross
Byli centaurami - istnieli jednocześnie w dwóch porządkach, dwóch krajach, dwóch językach, dwóch czasach; twórczość obu składa się z dwóch wyraźnych części, przed- i poemigracyjnej. Obaj dogłębnie zreformowali poezje swoich krajów, w znacznym stopniu opierając się na wzorach anglojęzycznych. Muza obu była tradycja poetycka, Tradycja wielką literą - co nie jest częsta postawa w naszych modernistycznych czasach. obaj mięli słabość do wieków, w których oda współistniała z satyrą, ba - nie zawsze można było odróżnić odę od satyry. Obaj mięli do poezji gospodarski stosunek, pielęgnowali jej ogród, co oznaczał lojalność w stosunku do innych poetów, troskę o nich i pomoc w razie potrzeby. Chociaż dla Miłosza dużo znaczyły Szetejnie, a dla Brodskiego wieś, gdzie odbywał zsyłkę, byli przede wszystkim poetami miast, i to tych które ukształtowały Mickiewicza i Puszkina.
- Tomasa Venclova z przedmowy do książki
Recenzja:
Renata Górczyńska, Świadek poetów, "Przegląd Polski" (dodatek "Nowego Dziennika") 20.04.2007
Irena Grudzińska-Gross, Miłosz i Brodski. Pole magnetyczne. Ze wstępem Tomasa Venclovy
19 grudnia 2011 12:31
Na czym polegała przyjaźń między Miłoszem i Brodskim? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć Irena Grudzińska-Gross w książce poświęconej losom jednych z najwybitniejszych poetów XX wieku. Laureaci Nagrody Nobla i patroni poetów-emigrantów ubiegłego stulecia ukazani zostali poprzez swoje biografie, stosunek do historii i polityki oraz języka. Powstałe w ten sposób „żywoty równoległe” opisują nie tylko wzajemne relacje Miłosza i Brodskiego, ale często są też kluczem do zrozumienia ich twórczości.