Jesziwa, Heder, Liceum Hebrajskie

Jesziwa, Heder, Liceum Hebrajskie

Pierwsza jesziwa powstaje w 1885 roku, kiedy to przybył do Sejn filozof religijny rabin Mojżesz Icchak Awigdor.

Stworzona przez niego wyższa szkoła talmudyczna cieszyła się ogromną sławą wśród maskilów (zwolenników oświecenia ludności żydowskiej) ze względu na swój ludowo-rewolucyjny charakter. Dzięki niej Sejny stają się centrum haskali (oświecenia) dla całej Litwy. Tu odbywały się konferencje najwybitniejszych rabinów litewskich. Wkrótce rząd carski w obawie, przed rozprzestrzenianiem się nauk Awigdora na tereny polskie i w głąb Rosji zamknął jesziwę w Sejnach a Awigdora skazał na banicję. Także w połowie XIX wieku działało w Sejnach hebrajskie gimnazjum założone przez pisarza Tuwie Pinkasa Szapiro. Była to jedna z pierwszych szkół o śieckim charakterze nauczania, gdzie obok religii uczono także geografii, matematyki, rosyjskiego i innych przedmiotów niespotykanych ówcześnie w programach szkół żydowskich. Spośród absolwentów tego gimnazjum rekrutowali się później ludzie o najświetlejszych umysłach wśród Żydów litewskich. Gimnazjum to jednakże istniało tylko kilka lat, bowiem od końca XIX wieku w budynku po gimnazjum znalazła miejsce Poczta.

Gmina sejneńska miała wyjątkowe szczęście do przywódców religijnych i duchowych społeczeństwa żydowskiego. Prawie wszyscy kolejni rabini dziewiętnastowiecznych Sejn byli wybitnymi uczonymi religijnymi poczynając od rabina Jehudy zmarłego w 1846 roku, a kończąc na rabinie Mojżeszu Becalelu Lurii - inicjatorze budowy w 1885 roku istniejącej do dzisiaj Synagogi.