Trudne stosunki polsko-litewskie

Trudne stosunki polsko-litewskie

Stosunki polsko-litewskie nigdy nie były łatwe - ale w latach 90 mówiono, że są najlepsze w dziejach. Dziś znów są wyjątkowo napięte.

Dlaczego Litwini odstąpili od gwarancji używania imion i nazwisk w brzmieniu języka polskiego?

Czy polskim szkołom na Litwie grozi lituanizacja?

Czy sprawa dwujęzycznych tablic na pograniczu polsko-litewskim jest definitywnie i negatywnie zamknięta?

Dlaczego Warszawa rozmawia z Wilnem z pozycji silniejszego i przestała traktować Litwę jako partnera strategicznego?

Czy słuszne są zarzuty, że dążenie Polski do wzmocnienia swojej pozycji w UE poprzez ściślejsze partnerstwo z liderami: Niemcami i Francją oraz ocieplenie relacji polsko-rosyjskich zdecydowanie pogorszyło stosunki polsko-litewskie?

Kto jest w stanie przywrócić zdrowe relacje między Polską a Litwą – politycy czy intelektualiści?

Spotkanie z prof. Andrzejem Zakrzewskim, Mariuszem Kowalskim, Eldoradasem Butrimasem i Krzysztofem Czyżewskim prowadziła Hanna Maria Giza.

Aby posłuchać audycji, wystarczy kliknąć ikonę dźwięku w ramce "Posłuchaj" po prawej stronie.

Bezpośrednim powodem podjęcia przez nas tego tematu był List Otwarty, który przytaczamy poniżej:

Pan Minister Spraw Zagranicznych

Radosław Sikorski

Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP

Al. J. Ch. Szucha 23,

00-580 Warszawa

Głęboko zaniepokojeni informacjami świadczącymi o dramatycznym regresie stosunków polsko-litewskich, pragniemy wyrazić swój żal spowodowany pogarszającymi się nieustannie w ostatnich latach relacjami pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Litewską. Pochylając się z troską nad zaistniałą sytuacją, kierujemy jednocześnie apel do konstytucyjnych władz Rzeczpospolitej, w tym w szczególności do Pana Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego, o podjęcie efektywnego dialogu, prowadzonego w duchu obustronnego zrozumienia i poszanowania, przy uwzględnieniu zarazem wielowiekowej tradycji współpracy i rozwoju obu państw. Wszelkie działania podejmowane w tym kierunku powinny być oparte na dorobku wielu pokoleń Litwinów i Polaków, którzy razem, ramię w ramię, tworzyli w ciągu kilku minionych wieków wspólną historię. Nie powinniśmy pomijać jednak przy tym wrażliwości politycznej współczesnego społeczeństwa litewskiego oraz jego dorobku wypracowanego przez ponad ostatnich sto lat, a opartego na dokonaniach litewskiego ruchu odrodzenia narodowego. Brak zaufania w naszych stosunkach nie leży ani w polskim, ani w litewskim interesie narodowym.

Wydaje się, iż jedyną szansą na zahamowanie najgłębszego od 1989 roku regresu w stosunkach dyplomatycznych pomiędzy naszymi państwami jest podjęcie wspólnego, szczerego dialogu, który byłby w stanie wyjaśnić i przełamać wzajemną nieufność.

Wierzymy, iż osiągnięcie takiego kształtu obopólnych relacji stanowić jednocześnie będzie szansę na dalszą efektywną współpracę Litwy i Polski, państw tworzących niegdyś równoprawny związek w ramach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a obecnie członków tej samej Unii Europejskiej.

Prof. zw. dr hab. Dariusz Szpoper 
Wydział Prawa i Administracji 
Uniwersytet Gdański
Laureat Nagrody Obojga Narodów

Krzysztof Czyżewski
Dyrektor Ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów"
Sejny 

Prof. zw. dr hab. Bohdan Szlachta 
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 

Prof. UE, dr hab. Maria Piotrowska
Kierownik Katedry Ekonomii Matematycznej
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 

Prof. UW, dr hab. Andrzej Zakrzewski 
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytet Warszawski 

Dr Przemysław Dąbrowski
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytet Gdański

Prof. zw. dr hab. Andrzej Gospodarowicz 
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 

Prof. zw. dr hab. Leszek Zasztowt
Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra
Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
Studium Europy Wschodniej
Uniwersytetu Warszawskiego

Prof. dr hab. Jan Jurkiewicz 
Instytut Historii 
Uniwersytetu Adama Mickiewicza 
w Poznaniu 

Prof. UwB, dr hab. Krzysztof Buchowski
Instytut Historii i Nauk Politycznych
Uniwersytet w Białymstoku

Prof. UWr, dr hab. Maciej Marszał 
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii 
Uniwersytet Wrocławski 

Prof. UWM, dr hab. Roman Jurkowski
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Prof. zw. dr hab. Andrzej Romanowski 
Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk 
w Warszawie 
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Prof. UMK, dr hab. Ewa Bagińska
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Prof. UMCS, dr hab. Krzysztof Amielańczyk 
Wydział Prawa i Administracji 
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 
w Lublinie 

Prof. UAM, dr hab. Krzysztof Pietkiewicz
Instytut Wschodni
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Prof. zw. dr hab. Tadeusz Bujnicki 
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 

Dr Michał Gałędek
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytet Gdański

Prof. zw. dr hab. Mirosław Nesterowicz 
Wydział Prawa i Administracji 
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 

Prof. zw. dr hab. Leonard Etel
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytet w Białymstoku

Ks. dr Witold Dorsz 
Wydział Teologiczny 
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Dr hab. Michał Korwin-Kossakowski
Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie 

Prof. UMK, dr hab. Zbigniew Naworski 
Wydział Prawa i Administracji 
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 

Dr Marceli Antoniewicz
Wydział Historyczno-Filologiczny
Akademia Jana Długosza w Częstochowie

Dr Grażyna Woźniewska
Katedra Bankowości
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Polskie Radio, 9.06.2011