Wspomnienia byłych wysiedleńców Sejneńszczyzny.

Wspomnienia byłych wysiedleńców Sejneńszczyzny.

Dokumentacja wspomnień byłych wysiedleńców Sejneńszczyzny została zebrana podczas projektu „Po drugiej stronie Doliny Issy”. Rozmowy dotyczą wysiedleń ludności litewskiej z północno – wschodnich ziem Polski w latach 1941–1944.

O PROJEKCIE

Po wybuchu II wojny światowej tereny graniczącej z Litwą Sejneńszczyzny podlegały wysiedleniom. Na mocy porozumienia Niemiec ze Związkiem Radzieckim miejscowa ludność pochodzenia Litewskiego miała zostać przeniesiona na Litwę i tam osiedlić sią na gospodarstwach pozostawionych przez ludność pochodzenia Niemieckiego, która z kolei była osiedlana na terenach należących już do III Rzeszy.

Według oficjalnych informacji wyjazdy miały być dobrowolne, a rodzinom opuszczającym swoje od pokoleń zamieszkiwane ziemie i domu, miały zostać zapewnione przynajmniej porównywalne warunki do życia. Rzeczywistość wyglądała jednak inaczej…

Tematyka wysiedleń Litwinów na Sejneńszczyźnie jest znana głównie z analiz historycznych, dokumentów i oficjalnych publikacji.

Niewiele jest jednak materiałów, które pokazują te wydarzenia z perspektywy ich uczestników. Jeszcze żyjący byli wysiedleńcy wspominają tamte czasy jako okres tułaczki, ogromnej biedy, tęsknoty za domem i niepewności dnia następnego. Ci nieliczni, którzy powrócili do swych domów musieli zmierzyć się z trudem zbudowania całego swojego życia od nowa. Dlaczego wrócili? Dlaczego, mimo deklarowania narodowości jako litewskiej, to Polskę wybrali, jako swoją ojczyznę? Wywiady będą próbą odpowiedzi na takie pytania. Ostatnich żyjących osób, które zostały poddane wysiedleniom na Sejneńszczyźnie, jest bardzo niewiele i są w bardzo podeszłym wieku.

Zapis ich wspomnień może być ostatnią szansą na utrwalenie bardzo ważnej wiedzy historycznej dotyczącej terenów pogranicza polsko – litewskiego oraz dla zrozumienia specyfiki tożsamości pogranicza.

Do projektu zostali zaproszeni pochodzący z Sejneńszczyzny wysiedleńcy, którzy jeszcze w czasie wojny lub niedługo po jej zakończeniu powrócili do Polski w swoje ojczyste strony.

Rozmowy zostały przeprowadzone w okresie od września do grudnia 2017 roku.

Poszczególne filmu można zobaczyć też na YouTube:

https://www.youtube.com/channel/UC8RnKXoVI5t1Qo0EukXEJSg

https://www.youtube.com/watch?v=L8fY0je96ws

https://www.youtube.com/watch?v=jsjPUySJJx4&t=1018s

https://www.youtube.com/watch?v=WESgjIlvDOU&t=789s

https://www.youtube.com/watch?v=TY2iqjhyI68&t=1035s

https://www.youtube.com/watch?v=-oujXvWs1ko&t=16s

https://www.youtube.com/watch?v=x9hggxxhM8A&t=1248s

https://www.youtube.com/watch?v=7DXTm2wagdI

https://www.youtube.com/watch?v=rCLgyPtEiis&t=11s

https://www.youtube.com/watch?v=Hbc6DyvbdJ0&t=135s

https://www.youtube.com/watch?v=FqMUGN-anY4&t=1s

Projekt zrealizowany przez Alicję Chmielewską w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Główną intencją realizatorki projektu jest rejestracja wspomnień i refleksji rozmówców, którzy w okresie wysiedleń byli jeszcze dziećmi. Wiek rozmówców oraz duża odległość czasowa od opisywanych wydarzeń powoduje, że relacje są fragmentaryczne i impresyjne.  Niektóre daty, nazwiska lub nazwy mogą być nieprecyzyjne lub przeinaczone. Opowieści te są jednak bezcennym źródłem prawdy historycznej i cenną lekcją na młodszych pokoleń. Lekcją o tożsamości, tolerancji i wzajemnym poszanowaniu wyznawanych wartości.

Strona projektu