Balla "Niepokój", Piotr Kitrasiewicz, Magazym literacki książki, 7/2008

Balla "Niepokój", Piotr Kitrasiewicz, Magazym literacki książki, 7/2008

Dziwne są opowiadania zawarte w tym tomie. Zawierają elementy surrealizmu, groteski, czarnego humoru. Jest w nich okrucieństwo, nagle wydobywające się z szarej codzienności bohaterów, którego oni sami nie rozumieją, albo raczej nie chcą zrozumieć traktując je jako konieczną cechę bytowania, swojego losu, swojego jestestwa.

Na przykład, Człowieczek z tytułowego opowiadania, bezdomny pijak, odkrywa ślady po makabrycznej zbrodni w opuszczonym domu na prowincji, ale pos łusznie usuwa ten fakt z pamięci, kiedy dziwnie zachowująca się urzędniczka ze stacji kolejowej daje mu 50 koron i każe zapomnieć. Potem bohater odwiedza znajomą sprzedawczynię w jej mieszkaniu i idzie z nią do łóżka nie dziwiąc sie zbytnio, że w plecach kobiety tkwi widelec, wbity przez zazdrosnego męża. Albo w utworze „Atleta i Alef” - porucznik armii, kulturysta, mieszkaniec kamienicy, zostaje pewnego dnia zesłany przez sąsiadów do piwnicy. Ma tam mieszkać , bo nie pasuje do nich, bo im przeszkadza. Ponadto sąsiedzi dokonują rozbioru jego mieszkania. Wyburzają ściany, a części jego lokalu przyłączają do swoich mieszkań.

Urodzony w 1967 roku pisarz słowacki Vladimir Balla, podpisujący się samym nazwiskiem, tworzy krótką prozę za którą nazwano go „głównym alchemikiem” współczesnej literatury słowackiej. Jego opowiadania zawierają tajemniczą, mroczną atmosferę, wykazują cechy poetyckiej mistyki. Są dziwne, niepokojące, zgodnie z tytułem nadanym zbiorowi od otwierającego go utworu. Autor wytwarza w nich własny, hermetyczny mikroświat, posługując się także stylistyczną ekwilibrystyką oraz słwotwórczymi wynalazkami. Kroczy szlakami wytyczonymi przez czarodziejów słowa, w tym Jamesa Joyce'a, Franza Kafki czy naszego Brunona Schulza. „Niepokój” jest debiutem książkowym Balli na polskim rynku. Wcześniej jego opowiadania publikowały niektóre czasopisma literackie.

Piotr Kitrasiewicz, Magazym literacki książki, 7/2008

Balla, Niepokój, seria: "Meridian", wybór, przekład i przypisy: Jacek Bukowski, Wydawca: Fundacja Pogranicze, Sejny 2008r., s. 148, op. twarda, ISBN 978-83-8687-29-85