Bohater-opowiadacz pięciu historii zawartych w tej książce dorastał w czasach międzywojennych, gdy normalną rzecza było, że nawet ludzie delikatnych manier dawali odczuć Żydom ich żydowstwo. Urodził się na rumuńskiej Bukowinie, pełnej Żydów, do których czuł dziedziczoną po przodkach niechęć. Przewrotny los spowodował jednak, że ta pogardzana nacja odegrała z życiu śnieżnobiałego Aryjczyka wazną rolę. Pierwszym jego przyjacielem był uzdolniony muzycznie żydowski chłopiec. Pierwsze miłosne uniesienia przeżył z urodziwą Żydówką. Wszystkie zresztą cudne, białozębe dziewczęta, które wprawiały go w zachwyt, były Żydówkami, co czuł jako zdradę wobec wszystkiego, co mu wpojono. Szybko jednak sobie wytłumaczył, że niechęć ta jaest naturalną reakcją na inną rasę, niewykluczającą sympatii wobec jej przedstawicieli .
Na przestrzeni 40 lat poznał ich wielu – w Bukareszcie, Wiedniu, Rzymie – odkrywając, że ma z nimi więcej wspólnego niż z własną niemieckością. Najważniejsze zdarzenia z jego życia, łącznie z małżeństwem, wiązały się z Żydami. Był świadkiem dramatów, jakie zgotował im faszyzm, a jego psychika została potargana przez dziejowe wichury. Historie te sa tak nasączone szczegółami, tak bardzo osobiste, pełne emocji i namiętności, że zdają się być autobiografią pisarza. Może tak, może nie. Znaczące dla czytelnika jest, że autor to znakomity stylista, a jego prozę się wręcz chłonie. Mądra, po ludzku wzruszająca, wspaniała książka. Nie dla idiotów!
Marek Koprowski, „Angora”, 4/2007
Gregor von Rezzori, Pamiątki antysemity, Sejny 2006, Pogranicze.
