Said Kaszua - Arabowie tańczą, recenzent Piotr Huniewicz

Said Kaszua - Arabowie tańczą, recenzent Piotr Huniewicz

"Arabowie tańczą" to groteskowa, ale momentami gorzka opowieść o egzystencji na pograniczu dwóch światów Izraelskiego i Palestyńskiego oraz o zmaganiach człowieka, który, gubiąc nieraz własną tożsamość próbuje odnaleźć, jak tysiące innych ludzi, jakąś własną życiową drogę, która nie będzie jednak, znaczoną krwią, drogą walki.

Rozpisana na pięć części historia opowiada o dzieciństwie, dorastaniu, edukacji i małżeństwie głównego bohatera, żyjącego w małej Palestyńskiej wsi - Tira. Pozornie żaden z opisanych etapów jego życia nie wyróżnia się niczym szczególnym i, być może, mógłby wydarzyć się gdziekolwiek. Dzieciństwo pełne zagadek, niesfornych zabaw i chłopięcych tajemnic; edukacja przerwana depresją i młodzieńcza miłość pełna górnolotnych postanowień i dramatycznych zmagań; małżeństwo pokrywające się z biegiem odrobiną nudy; zacieśniające się i rozluźniające na przemian kontakty z rodziną; wieś, w której największym wydarzeniem jest lokalny teleturniej... Tym, co odróżnia bohatera i jego świat od reszty rówieśników, jest jego rozbita tożsamość. Bohater Kaszuy za wszelką cenę próbuje bowiem zamaskować swą narodową przynależność (w czym pomaga mu jego semicki wygląd). Robi to jednak nie po to by za wszelką cenę zasymilować się z żydowskimi osadnikami. Jego nieświadomym pragnieniem jest raczej próba rozbicia stereotypu Palestyńczyka, chęć zrozumienia koegzystujących ze sobą światów a wreszcie - zdobycie odrobiny normalności oraz ucieczka od niewygód gdzieś z dala od rodziny, w Jerozolimie bądź w Tel Awiwie. Życie nieświadomych często swej narodowej przynależności Palestyńczyków w powieści Kaszuy to nieustanna walka o dom i ziemię, która jest synonimem własnej wolności, niepodległości i narodowej tożsamości właśnie. Walka ta jednak, którą obserwujemy z perspektywy nie zbrojnych ugrupować, ale z punktu widzenia "zwykłej" palestyńskiej rodziny, nabiera częściej cech osobistych, upokarzających nieraz zmagań aniżeli heroicznych walk. Tym samym, autobiograficzna po części powieść Saida Kaszuy, nabiera cech ważnego dokumentu opisującego przede wszystkim emocjonalne i egzystencjalne zmagania młodego człowieka ale również portretującego "godnych, skromnych i dumnych zarazem" Arabów. 

Said Kaszua - pisarz, felietonista i scenarzysta - napisał książkę o znanych problemach w nieznanym często dla nas świecie. "Arabowie tańczą" to książka o poszukiwaniu tożsamości w jej wielorakim znaczeniu, to historia o dojrzewaniu i czynnikach determinujących ludzkie życie, o pasji i zniechęceniu. Said Kaszua opisał świat pełen napięć, emocji, mitów, uprzedzeń i lęków. Nie jest to jednak, jak mogłoby się wydawać, świat koszmaru. Napięcie wynikające z nieustannych izralesko-palestyńskich tarć i walk złagodzone tu zostało środkami artystycznymi. Niebezpieczeństwo zostaje zażegnane przez groteskę a ciepła ironia, która nieustannie towarzyszy portretowanym postaciom i opisowi wydarzeń pozwala traktować tę książkę nie jako dziennik czasu wojny, ale raczej jako reporterską opowieść z czasów dorastania. 

Recenzent: Piotr Huniewicz, 24 styczeń 2006

Said Kaszua Arabowie tańczą , Sejny 2005, Fundacja Pogranicze.