2006 - In Memoriam

VII – Wiersz Krasnogruda zamieścił Wiesław Szymański w swoim tomiku Miejsca (Białystok: Wydawnictwo Prymat, 2006):

ośmiornice kasztanów połykają

ostatki błękitu

 

w sieciach zielska uwiązł oddech jeziora

w marmurze pni zastygł czas

 

nie pamięta odcisków stóp

piasek zarosły pokrzywą

 

drzewa nie pamiętają głosu

słowa ugrzęzły w gardle konarów

 

na szybach zapadłych okien

nie znajdę odbicia

między sovietem a sovieticusem

szyby wymieniano po każdej odwilży

 

zapomniane silniejsze od pamiętania –

może nieruchoma tafla wody

albo ściany stajni

 

może drzewotrupy z sadu

opuszczonego przez starowierców

pamiętają

 

szukam

 pomiędzy ziarnkami pisaku

w szczelinach spróchniałych desek

w ułamkach cegieł

śladów śladu

i sensu sensów

 

szukam

zamkniętych ksiąg

zatartych śladów

rozstrzelanych fotografii

 

beznadziejny poszukiwacz

bez nadziei

14 VIII – W krasnogrudzkim parku odbyła się premierowa prezentacja teatralnej opowieści wg Doliny Issy Czesława Miłosza (w której wykorzystano także wiersze poety, stichy staroobrzędowców, niguny chasydzkie oraz tradycyjne pieśni litewskie i polskie). „Rzecz dzieje się w nocy, w przestrzeni parku, niewiele tu światła. Zaczniemy nad jeziorem i przechodzimy kolejne stacje-obrazy. (…) aktorzy śpiewają pieśni, które od zawsze można usłyszeć na pograniczu: polskie, litewskie, żydowskie, starowierców. (…) Rytm przedstawienia wyznaczać będą, nawet w sumie niewiele znaczące, drobiazgi, jak dźwięk odrzucanego żwiru – w scenie odkopywania trumny czy klekot wozów – w scenie odjazdu. Tak chcemy pokazać obraz wygnania, to, co przydarzyło się w XX wieku: ludzie tracili swoje losy, swoje domy”. Scenariusz i reżyseria spektaklu Małgorzata Sporek-Czyżewska i Wojciech Szroeder, scenografia Rafał Winiewicz przy współpracy Michała Moniuszki i Janusza Zawiei; wykonawcy: Justyna Kulikowska (Matka), Urszula Namiotko (Babka), Irena Grablunas (Nina), Weronika Czyżewska (Magdalena), Stanisław Czyżewski (Tomasz), Bartosz Nazaruk (Baltazar), Piotr Wołukanis (Niemczyk/Władysław), Kacper Szroeder (Szames), Jacek Janiec (Rabin), Tomasz Stawiecki (Ksiądz) oraz chór: Dawid Krynicki, Damian Oskroba, Karol Dziemitko, Łukasz Błaszczak, Michał Błaszczak, Przemek Pachucki, Karina Wiktorowicz, Monika Korzecka). Dolina Issy pokazywana była wielokrotnie w krasnogrudzkim parku jeszcze w sierpniu tego roku, jak i w latach następnych.

30 X – Na ścianie budynku przy ul. ks. Kazimierza Hamerszmita 10 (dawniej M. Konopnickiej 7), w którym w latach 1926–1935 mieszkali Weronika, Aleksander i Andrzej Miłoszowie – rodzice i brat CM, i do którego przyjeżdżał poeta, odsłonięto tablicę pamiątkową (proj. Bohdan Chmielewski).

30 X – W Muzeum im. Marii Konopnickiej Oddziale Muzeum Okręgowego w Suwałkach otwarto wystawę „Czesław Miłosz i Suwalszczyzna” (scenariusz Zbigniew Fałtynowicz, proj. plastyczny i aranżacja Witold Błażejowski). Uczestnicy uroczystości na pamiątkę tego wydarzenia zasadzili dąb Miłosza w ogrodzie muzeum. Ekspozycja była prezentowana w roku następnym także w muzeach na Litwie, w Alytusie (Olicie) i Kėdainių (Kiejdanach, 30 X – 27 XI 2007).

30 X – Ukazał się albumu Czesław Miłosz: Suwałki – Krasnogruda (idea, oprac. i wstęp Zbigniew Fałtynowicz, oprac. graf. Stanisław Woś, red. Marianna Rant-Tanajewska. Wyd. Suwałki: Muzeum Okręgowe, 116 s., il.; wyd. w języku polskim, angielskim i litewskim), który jest fotograficzną rekonstrukcją Suwalszczyzny jako istotnego okresu w biografii i noblisty, oraz jak „doświadczenie tego miejsca przekłada się na późniejszą twórczość poety oraz staje się jednym z jej fundamentalnych przesłań. Sugeruje, jak czas suwalski staje się » czasem wyniesionym«, a heraklitejska rzeka życia – »momentem wiecznym«” (W. Kass). Rec.: Zbigniew Chojnowski: Miłosz i Suwalszczyzna. „Nowe Książki” 2007 nr 3; Wojciech Kass: [b. tyt.]. „Zeszyty Literackie” 2006 nr 96; K[rzysztof] M[yszkowski]: [b. tyt.]. „Kwartalnik Artystyczny] 2006 nr 3/4; Monika Żmijewska: Miłosz na Suwalszczyźnie. „Gazeta Wyborcza Białystok” 2007 nr 144.