Rozpoczyna się nowy projekt "Tkanina dwuosnowowa Sejneńszczyzny"

Tkanina dwuosnowowa Sejneńszczyzny

To piąty i kolejny projekt o starych technikach tkackich, który realizuje Pracownia Tkania Pogranicza. Całość działań sponsoruje Ministerstwo Kultury i dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Mistrz Tradycji".

Zakładanym celem projektu jest ocalenie od zapomnienia oraz poznanie techniki tkackiej, która jest w zaniku. Tą unikalną o przepięknym, bogatym wzornictwie techniką, jest tkanina dwuosnowowa. Jeszcze do niedawna na wyroby tkaniny podwójnej osnowy natknąć się było można prawie w każdym podlaskim, suwalskim domu. Dawniej była ona podstawowym elementem posagu: kapy na łóżko, okrycia foteli czy gobeliny na ścianę były bardzo popularne, w 80 latach taki prezent był w cenie. Obecnie o tkaninie wykonanej w tej technice się zapomina. To ostatni moment, aby umiejętność tkania podwójnego, dawniej powszechna na całym obszarze północno – wschodniej Polski nie była obecna już tylko w Janowie i kilku okolicznych miejscowościach. Ważne jest, aby trafiła też ponownie na Sejneńszczyznę gdzie też była często wykonywana. Dzięki wielopokoleniowym warsztatom, chętni uczestnicy będą spotykali się siedem miesięcy w pracowni aby nauczyć się tej pięknej starej techniki.

Mistrzynią zaproszona do realizacji zadania będzie Bernarda Rość (ur.1958, Korycin), artystka ludowa. Wybitna tkaczka. Odznaczona Medalem im. Oskara Kolberga Za Zasługi dla Kultury Ludowej (2021). Czołowa postać w polskiej sztuce ludowej, kontynuatorka i depozytariuszka dziedzictwa unikalnych umiejętności tkackich, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Uprawia tkactwo dwuosnowowe od ponad 50 lat. Na ręcznych drewnianych krosnach tworzy artystyczne, wełniane tkaniny podwójne. Jej twórczość prezentuje najwyższy poziom artystyczny i techniczny oparty na najlepszych starych tradycjach tkactwa ludowego. Edukację w dziedzinie włókna rozpoczęła w latach 70. XX wieku od praktyki w znamienitej rodzinnej pracowni tkackiej. Przełomem w twórczości była dla niej prestiżowa Nagroda i Stypendium Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego (1989-1990) oraz wystawa prac w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. W latach 80. i 90. XX wieku działała w ramach założonej w 1949 roku Centrali Przemysłu

Ludowego i Artystycznego. Jest długoletnią członkinią STL (Stowarzyszenia Twórców Ludowych). Wielokrotna laureatka stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (1989, 2014, 2016, 2020, 2022). Istotnym komponentem działań artystki jest czerpanie inspiracji z twórczości Prof. Eleonory Plutyńskiej tzw. wzory z głowy. W swoich realizacjach dwuosnowowych przepracowuje tematy i motywy historyczne, religijne, ze świata literatury i natury. Stosuje prastare ornamenty z XVIII i XIX wieku, które zestawia ze sobą i buduje z nich nowe narracje. Autorka serii: Zwyczaje i Obrzędy na Podlasiu w tkaninie dwuosnowowej (2014), Moja Mała Ojczyzna Korycin (2018), Tkane Obrazy Podlasia (2022). Pracę artystyczną łączy z działalnością edukacyjną - wykształciła trzy córki, czwarte pokolenie z Rodu zdolnych kontynuatorek. Rozbudziła w nich pasję tworzenia i pasję szukania wciąż nowych form o autentycznym rodzimym wyrazie. Unikatowym dziełem życia artystki jest kurtyna do Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Kurtyna Kobiet (2023).

Pomysłodawczynią oraz koordynatorką zadania jest Urszula Wasilewska-artystka, tkaczka, plastyczka, opiekun organizacyjny galerii Pogranicza oraz założycielka i prowadząca autorską Pracownię Tkania w Pograniczu. Absolwentka Artystycznej Szkoły Reklamy w Mińsku Mazowieckim. Stypendystka Ambasady Amerykańskiej- staż w ramach Leader-ship program, gdzie w USA poznawała tradycje związane z rzemiosłem tkackim. Twórczyni dużego programu edukacyjnego dla szkół pt. ,,Miłość i zgoda -domu ozdoba. Makatkowa Sejneńszczyzna", na bazie którego prowadzonych było kilkadziesiąt lekcji dotyczących tradycji tkackich Sejneńszczyzny dla szkół z naszego regionu i całej Polski. Autorka dużej wystawy w Galerii Biała Synagoga prezentującej największe zbiory rękodzielnicze, głównie tkackie z regionu Sejneńszczyzny. Autorka programów: "Z Sejneńskiego kufra. Tkanina podbierana.", "Od narodzin do śmierci. Krajka Litewska", "Tkaniny wiązane na ramie. Unikatowe rękodzieło Sejneńszczyzny" oraz „Piękno starego ornamentu. Powrót do tkania sejpaka”, które finansowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Program realizowany jest przez Fundację Pogranicze w partnerstwie z Ośrodkiem "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów" w Sejnach

logo MKiDN