W 2020 roku Białoruś została wstrząśnięta rewolucyjnymi zamieszkami. Świat obserwował z podziwem masowe protesty społeczeństwa obywatelskiego w kraju, który rzadko pojawiał się w mediach. Reżim zareagował brutalnymi represjami, które ostatecznie złamały ducha demokracji i wolności. Tysiące osób zostało aresztowanych, a wiele z nich cierpi obecnie z powodu brutalnej przemocy i nieludzkich warunków jako więźniowie polityczni. Wielu innych protestujących zostało zmuszonych do opuszczenia kraju lub uciekło w obawie przed aresztowaniem.
Niemal dokładnie pięć lat po rozpoczęciu tych masowych demonstracji w sierpniu 2020 r. Debaty Tischnera będą poświęcone dziedzictwu protestów. Co pozostało z tego rewolucyjnego ducha? Jaki wpływ na społeczeństwo mają represje? Jak wygląda obecnie życie na Białorusi?
Edycja Debat Tischnera 2025 odbywa się w tym roku w Krasnogrudzie w pobliżu granic Polski, Białorusi i Litwy. Granica z Białorusią, jest obecnie najsilniej strzeżona granica w Europie.
Debata będzie składała się z dwóch paneli.
W pierwszej części wykładu Pavel Barkouski i Andrzej Gniazdowski, obaj byli stypendyści Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, przyjrzą się bliżej specyfice ostatnich wydarzeń politycznych na Białorusi. Ich „fenomenologia rewolucji” – podtytuł książki, której są współautorami – analizuje czynniki społeczno-kulturowe, które odegrały kluczową rolę w determinowaniu sukcesów i porażek rewolucji. Przede wszystkim jednak umieszczają białoruskie protesty w szerszym kontekście historycznym ruchów wyzwolenia politycznego w Europie Środkowej i Wschodniej. Debatę moderuje Marci Shore
Druga część wieczoru będzie poświęcona relacjom z trwających represji politycznych na Białorusi. Palina Sharenda-Panasiuk, która przez wiele lat była aktywną uczestniczką inicjatywy Europejska Białoruś, zanim 3 stycznia 2021 r. została skazana na cztery lata więzienia, opowie o nieludzkich warunkach panujących w białoruskich więzieniach oraz o swoich aktualnych poglądach politycznych. Debatę moderuje Ludger Hagedorn i Krzysztof Czyżewski.
Ponadto Ekaterina Tewes z Berlina opowie o niezwykłym projekcie książkowym, nad którym pracuje: „Dziennik z Mińska”, zbiór relacji z codziennego życia anonimowego autora z białoruskiej stolicy. Tewes i Marci Shore przeczytają wybrane fragmenty dziennika, napisane podczas rewolucyjnych wydarzeń 2020 roku oraz, dla kontrastu, latem 2025 roku.
